Het is een zonnige dag in Heerhugowaard. Alles lijkt rustig. Ook op het grote terrein van Esdégé-Reigersdaal, dat mensen met een handicap ondersteuning en huisvesting biedt. Totdat in een kamer opeens een matras in brand vliegt. Het vreemde is: tientallen mensen kijken toe, waaronder veel brandweerlieden. Maar niemand doet iets.
Waarom wordt snel duidelijk. Amper 50 seconden na het begin van de brand treedt een sprinkler in werking. Korte tijd later is het vuur volledig gedoofd. Het betreft geen gewone brand maar de demo van een waterleidingsprinkler. Deze noviteit is kortgeleden geïntroduceerd door BAM Techniek Fire Protection. Naast veel Westfriese brandweerlieden zijn ook vertegenwoordigers van de veiligheidsregio, gemeenten en zorginstellingen aanwezig. Zij willen de werking van de waterleidingsprinkler met eigen ogen aanschouwen.
‘Nederland is vergeleken met andere landen weinig vernieuwend,’ vertelt een van de aanwezige brandweermannen. ‘Dus als een innovatief product op de markt komt, wil ik daar meer van weten. Zeker omdat het veel impact heeft op ons werk.’ In het eerste kwartaal kwamen in Nederland twintig mensen door brand in een gebouw om het leven. ‘Na een jarenlange daling is dat een verdubbeling vergeleken met 2013,’ aldus een andere brandweerman. Extra inspanningen zijn nodig om deze trend te keren. ‘Waterleidingsprinklers kunnen zeker helpen om de gevolgen van een brand te beperken.’
Ook binnenbranden in zorginstellingen zijn verdubbeld. ‘Onze cliënten zijn minder zelfredzaam. En een groot aantal van hen rookt, wat zorgt voor een verhoogd risico,’ meldt een zorgmedewerker. ‘Door het gebruik van waterleidingsprinklers is bij een brand meer tijd om mensen in veiligheid te brengen.’
Veel aanwezigen maken foto’s van de brand en de sprinklerkop in herkenbaar BAM-groen. Uiteraard zijn er praktische vragen over uitgangspunten, aanleg en werking. ‘Onderzoek door de TU Delft toont aan dat één sprinkler per 6 m2 ideaal is. Plaatsing aan de rand van het plafond geeft het beste resultaat,’ vertelt Michael Steffens, directeur BAM Techniek Fire Protection. Werkt de sprinkler nog als iemand doucht? ‘Jazeker. En bij toepassing tot een hoogte van 10 meter is er voldoende waterdruk. Bij nieuwbouw kan de sprinklerleiding gecombineerd worden met de gewone waterleiding, bij bestaande panden is een aanvullend leidingnet nodig.’
Een brandweerman waarschuwt dat gebruik van waterleidingsprinklers er toe zou kunnen leiden dat in de zorg minder personeel wordt ingezet voor toezicht. ‘Het gevaar van schijnveiligheid ligt op de loer. Vergelijk het met mensen die in de sneeuw harder rijden omdat ze winterbanden hebben.’ De waterleidingsprinkler is geen vervanging, benadrukt Michael Steffens. ‘Noch van brandmelders of andere sprinklersystemen, noch van personeel in zorginstellingen.’ In 1970 hadden bewoners bij een brand gemiddeld zeven minuten om te vluchten, nu nog maar drie. ‘Door de gebruikte materialen branden meubels, inrichting en kleding sneller dan vroeger. De risico’s zijn dus toegenomen. Ook leven mensen steeds langer; ouderen zijn een kwetsbare groep als het gaat om brand. Deze ontwikkelingen waren aanleiding voor de introductie van de waterleidingsprinkler. Die verhoogt de veiligheid tegen een beperkte investering en helpt om het aantal slachtoffers van brand fors terug te dringen.’